Gordion Düğümü Efsanesi

Fedele Fischetti, Gordion Düğümünü Kesen İskender

Efsaneye göre yeni bir kral arayışında olan Friglere bir kahin tarafından şehre öküz arabasıyla gelecek ilk kişiyi kral ilan etmeleri söylenir. Bu şanslı kişi fakir bir köylü ve Midas'ın babası Gordios'tur. Talihin yüzüne gülmesiyle kral olan Gordios bunun şerefine tanrı Sabazios'a şükranlarını sunmak için kağnısını tanrının tapınağına adar ve onu kızılcık dallarından bir düğümle tapınağın sütunlarından birine bağlar. Ardından etrafındaki kalabalığa dönüp şöyle der : "Bu düğümü çözecek kişi, tüm Asya'ya egemen olacaktır." Bu söz Asya'nın fatihi olma hevesiyle yanıp tutuşan pek çok kişinin düğümü çözmeyi denemesine neden olur. Ancak hiçbiri başarılı olamaz ta ki Büyük İskender'e kadar.

Asya'nın kralı olmak idealiyle Makedonya'dan yola çıkan ve bu uğurda Persleri evvela MÖ. 334'te Granikos'ta bertaraf eden İskender, Batı Anadolu'yu Pers egemenliğinden kurtardıktan sonra doğuya ilerlemeye devam etmiş ve Frigya'ya gelmiştir. Adını Gordios'tan alan Friglerin ünlü şehri Gordion'a geldiğinde efsaneyi öğrenir ve kendisi de Asya'yı ele geçirme arzusu taşıdığından düğümü çözmek ister. Fakat denemeleri başarısızdır, zira çözülmek bir yana düğüm yerinden oynamaz. İskender düğümü nasıl çözeceğini bulamaz, ancak başarısızlığı halkın gözünde olumsuz bir etki yaratmasın diye de onu o şekilde bırakmak istemez. Fazla zaman harcamanın gereksiz olduğunu düşünür ve hiddetle kılıcını vurarak düğümü çözer. Ardından da kalabalığa "Şimdi çözüldü" dediği rivayet edilir. Hikayenin başka bir versiyonunda ise, İskender'in düğümü kaba kuvvete başvurmadan zekası ve kabiliyeti sayesinde çözdüğü anlatılır. Her ne olursa olsun neticede düğüm çözülmüş, efsane de sona ermiştir.

Çokça anlatılan ve zihinlerde daha fazla yer eden birinci versiyonda (kılıçla düğümü parçalama) İskender'in hareketi, akıl ve mantıkla çözülemeyen sorunların yalnızca kaba kuvvetle çözülebileceğini göstermek ister niteliktedir. Ancak zeka ve kabiliyet gerektiren bir konuda şiddete başvurduğu için beklentinin dışında bir çözüm sergilemiştir. Başvurduğu yol her ne kadar tartışmalı olsa da neticede efsaneyi çözen Büyük İskender olmuştur. Fakat Pers İmparatorluğu'nu yıkmasına ve Hindistan'a kadar gitmiş olmasına rağmen kimilerine göre Asya'yı tam olarak ele geçirememesinin nedeni bu efsaneyi çözmede başvurduğu kaba kuvvettir.

Gordion Düğümü ifadesi günümüzde ise karmaşık ve çözümü çok zor görünen sorunları tasvir etmek için kullanılır.