I. Dareios'un İskit Seferi

 

I. Dareios’un İskitlere karşı Pers ordusunu komuta ederken gösterildiği, temsilen hazırlanmış bir görsel. 

I. Dareios’un MÖ 513 civarında gerçekleştirdiği İskit seferi, Pers İmparatorluğu’nun hem kuzeydeki güvenlik sorunlarını çözme hem de Karadeniz ticaret yolları üzerinde kontrol sağlama hedefini taşıyordu. Göçebe İskit topluluklarının önceki yüzyıllarda Med topraklarına ve Batı Anadolu’ya yönelik akınları, Dareios’u bu tehdidi kaynağında yok etmeye yöneltti. Karadeniz’in kuzeyinden geçen tahıl ve köle ticareti hattı da Persler için stratejik öneme sahipti. Sefer aynı zamanda, yeni fetihlerle Pers soylularına ve bağlı halklara kraliyet gücünü hatırlatma girişimiydi.

Antik tarihçi Herodotos, bu sefere katılan Pers ordusunun sayısını yüz binlerle ifade etse de, modern araştırmacılar bu rakamları abartılı bulur. Dönemin lojistik imkânları, ikmal hatlarının uzunluğu ve iklim koşulları dikkate alındığında, kuvvetin 70.000–120.000 asker arasında olduğu tahmin edilir. Ordu yalnızca Perslerden değil; Med, Lidya, İyon ve diğer bağlı topluluklardan gelen birliklerden oluşuyordu. Bu çok uluslu yapı, imparatorluğun kapsayıcılığını yansıtsa da uzun seferlerde ikmal ve koordinasyon açısından zorluklar doğuruyordu.

Seferin güzergâhı Anadolu’dan başlayarak Trakya ve Makedonya üzerinden Tuna Nehri’ne ulaştı. Tuna üzerinde Miletoslu ve diğer İyon şehirlerinden sağlanan donanma desteğiyle köprüler kuruldu. Ardından ordu Karadeniz’in kuzey düzlüklerine ilerledi. Fakat İskitler, doğrudan çarpışmaktan kaçınarak geri çekildiler ve Pers ordusunu erzak kıtlığı, yorgunluk ve moral bozukluğu ile yıpratan “tüketme taktiğini” uyguladılar.

Aylar süren takip ve karşılaşamama hâli sonunda Dareios, ordusunu Tuna’ya geri çekti. Kalıcı bir Pers hâkimiyeti sağlanmasa da Trakya ve Makedonya Pers etkisi altına girdi. Sefer, ordunun uzun mesafe harekât deneyimini artırdı ve bunun ilerleyen yıllardaki seferlerde lojistik ve stratejik açıdan faydalı olduğunu gösterdi. Dareios’un propagandası, bu kazanımları öne çıkararak seferin olumsuz yönlerini gölgede bıraktı.

NOT : Görsel, OpenAI'nin DALL·E modeli ile oluşturulmuştur.

Okuma Önerileri

Herodotos, (2016). Tarih, (çev. Müntekim Ökmen), İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları.

Briant, P., (2002). From Cyrus to Alexander: A History of the Persian Empire. Winona Lake: Eisenbrauns.

Kuhrt, A., (2007). The Persian Empire: A Corpus of Sources from the Achaemenid Period. London: Routledge.